Η έναρξη της ήβης στα αγόρια τοποθετείται ανάμεσα στο 10ο και το 15ο έτος της ηλικίας τους, κατά μέσο όρο, δηλαδή, δύο χρόνια μετά την έναρξή της στα κορίτσια. Περίπου στην ηλικία των 12 με 13 και όχι νωρίτερα από τα 9 έτη, οι ορμόνες που ονομάζονται ανδρογόνα επιφέρουν μια σειρά φυσιολογικών αλλαγών.
Μια πρώτη αλλαγή που παρατηρούν οι έφηβοι είναι η αύξηση του μεγέθους των όρχεων και του όσχεου. Παράλληλα, το πέος αρχίζει να αυξάνεται σε μήκος και πάχος, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσεται τριχοφυΐα στη γενετήσια περιοχή.
Τα ανδρογόνα ευθύνονται επίσης για την ανάπτυξη τριχοφυΐας στο πρόσωπο και τις μασχάλες, καθώς και για την αλλαγή της οσμής του σώματος.
Όχι μόνο το σημείο έναρξης της ήβης, αλλά και ο ρυθμός των αλλαγών διαφέρει σημαντικά ανάμεσα στα δύο φύλα. Τα κορίτσια αναπτύσσονται γρήγορα και πιο απότομα, ενώ συχνά με την εμφάνιση της εμμηνορρυσίας η ανάπτυξη επιβραδύνεται σημαντικά και συχνά σταματά. Τα αγόρια, από την άλλη, αναπτύσσονται με πιο αργούς ρυθμούς. Μπορεί η κορύφωση της ανάπτυξή τους να καθυστερήσει μέχρι τα 15-16 έτη και η διαδικασία να συνεχιστεί έως και μετά την ολοκλήρωση του 20ου έτους. Για αυτόν τον λόγο, είναι σύνηθες φαινόμενο στις τάξεις του δημοτικού τα κορίτσια να είναι ψηλότερα από τα αγόρια.
Η εφηβεία είναι μια ιδιαίτερα απαιτητική περίοδος, διότι η ταχύτητα της ανάπτυξης είναι πιο γρήγορη σε σύγκριση με τα υπόλοιπα στάδια της ζωής, με εξαίρεση το βρεφονηπιακό. Οι αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα τους, όπως είναι η αύξηση του ύψους και της δύναμης , καθώς και σε πολλές περιπτώσεις η εμφάνιση ακμής, προκαλούν συχνά αμηχανία στους εφήβους. Παράλληλα, τα νεαρά αγόρια που δεν αναπτύσσονται το ίδιο γρήγορα με τους συνομηλίκους τους μπορεί να βιώσουν έντονο στρες εξαιτίας αυτής της διαφοράς. Μια επίσης πολύ μεγάλη αλλαγή για τα αγόρια στην εφηβεία είναι η αλλαγή της φωνής τους. Οι έφηβοι, μάλιστα, μπορεί να αισθάνονται την ίδια τους τη φωνή παράξενη και ανοίκεια και γι’ αυτό πολλές φορές να αποφεύγουν καταστάσεις έκθεσης, όπως είναι το να μιλήσουν δυνατά στην τάξη.
Μία από τις βασικότερες επιδράσεις των ανδρογόνων είναι η αφύπνιση της σεξουαλικής ορμής. Τα αγόρια αρχίζουν να έχουν έντονες σκέψεις γύρω από το σεξ και να προσέχουν περισσότερο τις συνομήλικες τους. Παράλληλα, οι αυξημένες σεξουαλικές ορμές έχουν ως αποτέλεσμα πολύ συχνές στύσεις, τις οποίες, στην ηλικία αυτή, τα αγόρια συχνά δυσκολεύονται να διαχειριστούν.
Κάθε έφηβος άλλωστε, ανεξαρτήτως φύλου, χρειάζεται τον χρόνο του ώστε να ξεκαθαρίσει τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του σχετικά με τη σεξουαλικότητα, να αντιληφθεί την ιδιαιτερότητα της ταυτότητάς του και να την αναλάβει σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της εξελικτικής διαδικασίας.
Ακόμη μία σημαντική διαφορά ανάμεσα στα αγόρια και τα κορίτσια στην εφηβεία αναφέρεται στις κοινωνικές δεξιότητες. Τα κορίτσια αρχίζουν να ωριμάζουν πιο γρήγορα και αναπτύσσουν την ενσυναίσθηση και τις άλλες κοινωνικές δεξιότητες μέχρι την ηλικία των 17, με αποτέλεσμα να μπορούν να συνάψουν πιο στενές και συντροφικές σχέσεις. Στα αγόρια, όμως, η ανάπτυξη του προμετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνος για τον αυτοέλεγχο και την καταστολή των παρορμήσεων καθυστερεί να ολοκληρωθεί και γι’ αυτό μοιάζουν συχνά να υπολείπονται σε κοινωνικές δεξιότητες. Χρειάζονται λίγο περισσότερο χρόνο, ώστε να αποκτήσουν τις επικοινωνιακές δεξιότητες και την αυτοπεποίθηση να τις χρησιμοποιήσουν.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Π. Δρέττας, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Δ/ντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr